

*
*
وز سوم این ماه(صفر) از سال 64روزی است که مسلم بن عقبه پرده کعبه را آتش زد و به دیوارهای آن سنگپرتاب نمود در حالی که به نمایندگی از یزید با عبدالله بن زبیر در نبرد بود.
متن خطبه امام سجاد،
مورخان و مقتلنویسان خطبه امام سجاد در مجلس یزید را متفاوت نقل کردهاند. خوارزمی در مقتل الحسین آن را مفصلتر از بقیه نقل کرده و طبرسی در الاحتجاج آن را بسیار کوتاه آورده است. تفاوت دیگر در نقل طبرسی این است که وی سخنرانی امام سجاد(ع) را به درخواست یزید دانسته است؛ در حالی که در دیگر نقلها آمده است پیشنهاد سخنرانی از طرف امام بود و یزید در ابتدا با آن مخالفت کرد. نقل ابومِخنَف نیز علاوه بر مختصر بودن، در ترتیب مطالب با دیگر نقلها متفاوت است. برای آگاهی از نقلهای مختلف این خطبه میتوانید به کتاب بلاغة الامام علی بن الحسین اثر جعفر عباس حائری، صفحه ۹۸ مراجعه کنید
متنی که در ادامه میآید از کتاب بحار الانوار (جلد ۴۵، صفحه ۱۳۸) اثر علامه مجلسی است.
اسیران کربلا،
بازماندگان واقعه کربلا که به وسیله لشکر عمر سعد به اسارت گرفته شدند. او دستور داد، اسرا شب یازدهم محرم در کربلا نگه داشته شوند. بعد از ظهر روز یازدهم ماموران ابتدا اسرا را به کوفه نزد ابن زیاد و سپس ابن زیاد گروهی از جمله شمر و طارق بن مُحَفِّز را همراه اسیران به شام و دربار یزید فرستاد. مورخین نقل میکنند، عبیدالله بن زیاد اسیران کربلا را بر محملهای بیپرده و پوشش، شهر به شهر و منزل به منزل فرستاد و دست و پای برخی همچون امام سجاد (ع) را غل و زنجیر کرده بودند. مهمترین شخصیتها در میان اسیران، امام سجاد(ع) و حضرت زینب(س) بودند. تاریخ گزارش کرده آنها با سخنرانیهای خود در هنگام اسارت، باعث پیشمانی برخی از مردم و حتی برخی نقل میکنند پشیمانی یزید شدند. در برگشت کاروان اهل بیت (ع) پس از آزادی؛ برخی بر این عقیدهاند آنها در روز اربعین شهادت امام حسین(ع) به کربلا آمدند اما برخی مانند شیخ مفید و طوسی بر این عقیدهاند که اهل بیت(ع) بعد از آزادی، به مدینه برگشتند.
خطبه حضرت زینب در شام یا خطبه حضرت زینب در مجلس یزید، به خطبهای اشاره دارد که حضرت زینب(س) بعد از واقعه عاشورا، هنگامی که کاروان اسیران کربلا به مجلس یزید بن معاویه در شام برده شده بودند، بیان کردند. این خطبه و سخنان امام سجاد(ع) توانست تاثیر شگرفی در حاضران ایجاد نماید و مجلس را به نفع اهل بیت(ع) تغییر دهد.
محورهای اصلی این خطبه عبارتاند از: حمد پروردگار و درود بر پیامبر اسلام(ص)، اشاره به سنت الهی در مهلت دادن به کفار، زشتی رفتار یزید، نفرین بر یزیدیان، اشاره به عاقبت ستمکاران، شکایت به خداوند، جاودانگی اهل بیت.